បទយកការណ៍ ស្តីពី «ប្រយ័ត្ន គ្រោះថ្នាក់ចរាចរ នៅរដូវ បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ»

ភ្នំពេញៈ  ព្រះពុទ្ធសាសនា ជាសាសនារបស់រដ្ឋ ត្រូវបានចែងក្នុងមាត្រា៤៣ ជំពូកទី៣ នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញព្រះ រាជាណាចក្រកម្ពុជា ដែលសមស្រប ទៅតាមផ្នត់គំនិត ចំណង់ចំណូលចិត្ត និងប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ តាំងពីបុរាណកាលយូរលង់ណាស់មកហើយនៃដូនតាខ្មែរ ទើបពិធីបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ ជាពិធីបុណ្យដ៏ធំមួយក្នុងចំណោមពិធីបុណ្យធំៗជាច្រើនទៀត នៅក្នុងពិធីបុណ្យប្រពៃណីជាតិខ្មែរ ដែលត្រូវបានប្រារព្ធធ្វើឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំមិនដែលអាក់ខានឡើយ។

ពិធីបុណ្យមួយនេះ បានឈប់សម្រាករបស់ជាតិ ដោយស្របច្បាប់។
ប្រជាជនខ្មែរ តែងប្រារព្ធធ្វើពិធីកាន់បិណ្ឌជារៀងរាល់ឆ្នាំ ដោយគិតចាប់ពីថ្ងៃ១រោច ខែភទ្របទ ទៅដល់ថ្ងៃ១៤រោច ខែភទ្របទ គឺមានរយៈពេល១៤ថ្ងៃ និងថ្ងៃទី១៥ ជាថ្ងៃចុងក្រោយ ហៅថា «ពិធី បុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌ» ព្រោះដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការលំបាក ក្នុងការនិមន្តបិណ្ឌបាត្ររបស់ ព្រះសង្ឃ នារដូវវស្សា ដែលពោរពេញទៅដោយភក់ជ្រាំ និងទទឹកដល់ស្បង់ចីវរ។

ក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌនេះ ប្រជាជនខ្មែរ បានធ្វើចង្ហាន់យកទៅវត្តប្រគេនព្រះសង្ឃ ឧទិ្ទសកុសលចំពោះញាតិកា ៧ទាំងសន្តានដែលបានចែកឋានទៅ• ក៏ដូចដើម្បីសុំសេចក្តីសុខចម្រើន សិរីសួស្តីដែលកើតពីផលទានរបស់ខ្លួន ពិសេស ៣-៤ថ្ងៃ ចុងក្រោយ ចរាចរមានការមមាញឹក ដោយសារតែប្រជាជនខ្មែរ បានធ្វើដំណើរឆ្លងពីខេត្តមួយ ទៅខេត្តមួយ ក្នុងនោះចេញពីរាជធានីភ្នំពេញច្រើនជាងគេ តាមមធ្យោបាយធ្វើដំណើរ ឡាន និងម៉ូតូ ទៅជួបជុំឪពុក ម្តាយ បង ប្អូន នៅឯស្រុក ភូមិ កំណើត។ បច្ចុប្បន្នប្រទេសកម្ពុជា មានរថយន្តតូចធំគ្រប់ប្រភេទចំនួនប្រមាណជា ៣សែនគ្រឿង និងម៉ូតូចំនួនប្រមាណ ១លាន ១សែនគ្រឿង។ ដូច្នេះគ្រោះថ្នាក់ចរាចរដែលច្រើនជាងគេ គឺនៅក្នុងឱកាសបុណ្យចូលឆ្នាំ និងរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្យនេះឯង។

ជាធម្មតា រាល់ឱកាសបុណ្យធំៗ ក៏ដូចក្រៅពីពិធីបុណ្យធំៗនេះផងដែរ ប្រមុខរាជរដ្ឋាភិបាលខ្មែរ តែងតែអំពាវនាវ ឱ្យប្រជាជន ប្រុងប្រយ័ត្ន ក្នុងការធ្វើដំណើរ កុំមានគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ លើសពីនេះ គឺឱ្យគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍។ជាក់ស្តែង នៅក្នុងពិធីចែកសញ្ញាបត្រ ដល់និស្សិតបញ្ចប់ការសិក្សា ដែលប្រព្រឹត្តទៅ នៅមជ្ឈមណ្ឌលកោះពេជ្រ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១១ សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវ ឲ្យអ្នកបើកបរយានយន្ដ នៅលើដងផ្លូវទាំងអស់ មានការប្រុងប្រយ័ត្នចំពោះការគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ នៅក្នុងរដូវបុណ្យភ្ជុំបិណ្ឌឆ្នាំនេះ ក្នុងនោះ សម្ដេច បានមានប្រសាសន៍ថា សព្វថ្ងៃនេះ អត្រាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ បាននិងកំពុងកើនឡើងជាលំដាប់ ដោយសម្ដេចបានបញ្ជាក់ថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរ មានចំនួនច្រើនពេកនៅកម្ពុជា «អីចឹងទេ អំពាវនាវនៅក្នុងពេលវេលា នៃការធ្វើបុណ្យ ទាំងដាក់បិណ្ឌ ទាំងពេលភ្ជុំ ធានាសុវត្ថិភាពចរាចរ។ ខិតខំធ្វើយ៉ាងមេច កុំឱ្យមានមនុស្សស្លាប់ ដោយសារចរាចរ ព្រោះ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរច្រើនពេក ច្រើនពេក!។ ឥឡូវម្នាក់ៗ ត្រៀមខ្លួនទៅដាក់បិណ្ឌឱ្យ ឪពុក ម្តាយ ឬក៏ជីដូន ជីតា ឬញាតិកាប្រាំពីរសន្តាន ដែលចែកឋានទៅ ហើយចុះបើអីចឹងដែរ មេចក៏មិនខំការពារខ្លួន។ ឧបមា ថា ស្អែកទៅដាក់បិណ្ឌ ដល់ស្អែកហ្នឹងដាក់បិណ្ឌរួច ចេញពីដាក់បិណ្ឌ មកនាំខ្លួនឯងទៅអីចឹង អ្នកណា ទៅដាក់បិណ្ឌឱ្យ? ៧ថ្ងៃក៏មិនទាន់ធ្វើរួច ពីព្រោះព្រលឹងឥតទាន់ទៅទេ ៧ថ្ងៃ នៅហ្នឹង»។

តាមរបាយការណ៍ របស់គណៈកម្មាធិការជាតិ សុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោក នៅឆ្នាំ២០១០ បានឱ្យ ដឹងថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ មានចំនួនប្រហែល ៨.០០០ករណី។ ជនរងគ្រោះដល់ស្លាប់ចំនួន ១.៨៣៧ នាក់ រងរបួសធ្ងន់ចំនួន ៦.៨៧៤នាក់ និងរងរបួសស្រាលចំនួន ៨.៩៤៧នាក់។
ក្រុមអ្នកតាមដានបញ្ហា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរនៅកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ចំនួនមនុស្សស្លាប់ ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ មានការកើនឡើង ខ្ពស់ជាងចំនួនអ្នកស្លាប់ ដោយសារមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ទៅទៀត។

មន្រ្តីកម្មវិធីសុវត្ថិភាពចរាចរ នៃអង្គការជនពិការអន្តរជាតិ ប៊ែលស៊ិក Handicap Internatio-nal លោក មាស ចន្ទឌី បានឱ្យដឹងថា ប្រទេសកម្ពុជា មានចំនួនអ្នកស្លាប់ ដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរជាមធ្យម ៥នាក់ ក្នុង១ថ្ងៃ កាលឆ្នាំ២០១០ ដែលតួលេខនេះ ខ្ពស់ជាងគេ នៅក្នុងចំណោមបណ្ដាប្រទេស ជាសមាជិកអាស៊ានដទៃទៀត រីឯឆ្នាំ២០១១នេះ លោកគិតថា អាចកើនលើសពី ៥នាក់នេះទៅទៀត។

យោងតាមរបាយការណ៍ របស់អង្គការជនពិការអន្តរជាតិ ប៊ែលស៊ិក បានបង្ហាញថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរច្រើន កើតឡើងលើជនក្រីក្រ ដែល៩០% នៃជនរងគ្រោះធ្វើដំណើរ ដោយជិះម៉ូតូ កង់និងថ្មើរជើង។ ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍អាស៊ី និងតាមការសិក្សា របស់អង្គការជនពិការប៊ែលហ្សិក Handicap International កាលពីឆ្នាំ២០០៩ បានបង្ហាញថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរនៅកម្ពុជា បានធ្វើឱ្យខាតបង់ទឹកប្រាក់រហូតដល់ ២៤៨ លានដុល្លារអាមេរិកក្នុងមួយឆ្នាំៗ។

ចំណែកក្រុមអង្គការ សង្គមស៊ីវិលកម្ពុជា ដែលជាសមាជិក នៃសម្ព័ន្ធភាពប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីគណនេយ្យភាពសង្គម ដែលជាបណ្តុំអង្គការ-សមាគម មិនមែនរដ្ឋាភិបាលចំនួន១៣ បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍ ដោយកត់សម្គាល់ថា សោកនាដកម្ម ដោយសារតែគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ មិនត្រឹមតែធ្វើឱ្យមនុស្សស្លាប់ យ៉ាងរង្គាលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏បានបន្សល់ទុកនូវស្ត្រីមេម៉ាយ កុមារកំព្រា ជនពិការ ភាពក្រីក្រ និងក្តីអស់សង្ឃឹម សម្រាប់អ្នករស់នៅពុំមានទីពឹង។
ដោយប្រឈមមុខនឹងសោកនាដកម្ម គ្រោះមហន្តរាយថ្មីនេះ ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះ បានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាល ចាត់វិធានការចាំបាច់ជាបន្ទាន់ ដើម្បីកាត់បន្ថយ គ្រោះថ្នាក់ចរាចរនៅលើដងផ្លូវ។

នៅថ្ងៃអង្គារ ទី២៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០១១ ឆ្លើយចំពោះអ្នកសារព័ត៌មាន ក្នុងសិក្ខាសាលាថ្នាក់ជាតិ
ផ្សព្វផ្សាយសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោក នៅសណ្ឋាគារសាន់វ៉េ រាជធានីភ្នំពេញ វរសេនីយត្រី ចេវ ហាក់ នាយរងការិយាល័យ នគរបាលចរាចរផ្លូវគោក នៃស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញ បានមានប្រសាសន៍ថា ដើម្បីឆ្លើយតបនឹងបញ្ហាគ្រោះថ្នាក់ចរាចរនេះបាន ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវចូលរួមយ៉ាងសកម្ម ជាមួយរដ្ឋាភិបាល ជាពិសេសចំពោះអ្នក ដែលប្រើប្រាស់ផ្លូវគោក ត្រូវតែគោរពច្បាប់ចរាចរណ៍ ដូច ជាកុំបើកបរ ក្រោយពេលពិសាជាតិស្រវឹង កុំបើកបរហួសល្បឿនកំណត់ កុំដឹកលើសទម្ងន់ ត្រូវពាក់ខ្សែ ក្រវ៉ាត់ និងពាក់មួកសុវត្ថិភាព ក្នុងពេលបើកបរ ហើយក្រុមសមត្ថកិច្ច ត្រូវពង្រឹង និងរឹតបន្តឹងច្បាប់ចរាចរ។

លោកវរសេនីយត្រី ចេវ ហាក់ បន្តដូច្នេះ «៤៥% គឺគ្រោះថ្នាក់ដោយសារល្បឿន ឥឡូវនេះ វា ស្ថិតនៅលើយើងខិតខំទាំងអស់គ្នា សំខាន់អ្នកបើកបរ ឱ្យយល់ដឹងខ្ពស់វាថយហើយ រួចបញ្ហាទី២ សមត្ថកិច្ចត្រូវតែពង្រឹង រឹតបន្តឹងការអនុវត្តច្បាប់ រឹតបន្តឹងរហូតទល់តែច្បាប់ហ្នឹង មានប្រសិទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់។ បញ្ហាពីរហ្នឹង គឺជាការរំពឹងទុករបស់យើង ថានឹងថយចុះ ប៉ុន្តែនៅរឿងមួយទៀត គឺជាក្រិតក្រមរបស់បណ្តា ប្រទេស ប្រសិនបើយានកើន គ្រោះថ្នាក់ក៏ត្រូវកើនដែរ ក្នុងពេលដែលផ្លូវដដែល គឺមិនពង្រីក។ អញ្ចឹងបាន គេគិតតួលេខគ្រោះថ្នាក់ ប្រៀបធៀបអត្រាស្លាប់ ជាមួយចំនួនយានប៉ុន្មាន គឺ១ម៉ឺនគ្រឿង វាស្លាប់ប៉ុន្មាន អញ្ចឹងបញ្ហា ត្រូវគិតពីកត្តាអត្តនោម័តផង និងកត្តាសត្យានុម័តផង»។

ចំពោះរថយន្តកុងតឺន័រ ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់ចរាចរកន្លង រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងសាធារណការ និងដឹក ជញ្ជូន លោក ត្រាំ អ៊ីវតឹក បានមានប្រសាសន៍ នៅក្នុងឱកាសនោះដែរថា ក្រសួងសាធារណការ និងដឹក ជញ្ជូន បានសហការជាមួយកំពង់ផែ ដើម្បីឱ្យត្រួតពិនិត្យ មុននឹងឱ្យចេញដំណើរ ដែលធ្វើបែបនេះ ទើប អាចជួយកាត់បន្ថយការគ្រោះថ្នាក់បាន «យើងបានក្តាប់បានសាច់រឿងហ្នឹង ហើយកំពុងតែសហការគ្នា ជាមួយកំពង់ផែក្រុងព្រះសីហនុ ដើម្បីឱ្យគាត់ជួយធ្វើឱ្យ អំពីរឿងបញ្ហាសុវត្ថិភាពហ្នឹង អាឡានដែលចេញមក ត្រូវត្រួតពិនិត្យមើល អាកន្លាស់ហ្នឹង ថាតើគេគាបស្អី គ្រប់ជ្រុងជ្រោយហើយឬនៅ? ហើយទំងន់ បើសិនជាលើស អាហ្នឹងឱ្យ គាត់រើចេញវិញមួយចំនួន ដើម្បីឱ្យគាត់ធ្វើដំណើរស្របតាមច្បាប់»។

លោក ត្រាំ អ៊ីវតឹក បន្តថា ការស្លាប់ដោយគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ មានការកើនឡើងជាលំដាប់ នាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ដែលធ្វើឱ្យរដ្ឋាភិបាល មានការព្រួយបារម្ភជាខ្លាំងដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរ បានបន្សល់ទុកនូវកូនកំព្រា ស្រ្តីមេម៉ាយ ជនពិការ និងសោកនាដកម្មគ្រប់បែបយ៉ាង មកលើប្រជាជន ធ្វើ ឱ្យ គោលនយោបាយ កាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ របស់រាជរដ្ឋាភិបាល មានការលំបាក។

អគ្គលេខាធិការ នៃគណៈកម្មការជាតិសុវត្ថិភាពចរាចរ លោក អ៊ឹង ជុនហួរ ធ្លាប់បានបញ្ជាក់ ថា គ្រោះថ្នាក់ចរាចរភាគច្រើន ដែលកើតឡើង គឺនៅពេលចូលឆ្នាំ និងពិធីបុណ្យធំៗផ្សេងទៀត បណ្តាលមកពីមូលហេតុបីយ៉ាង៖ ទី១.ការបើកបរហួសល្បឿនកំណត់ ទី២.ការមិនយល់ដឹងពីច្បាប់ និង ទី៣.ការប្រើប្រាស់គ្រឿងស្រវឹង។
បច្ចុប្បន្ន កម្ពុជា មានច្បាប់ស្តីពី ចរាចរផ្លូវគោក ដែលមាន១២ ជំពូក ចែកចេញ ៩៥មាត្រា ដែលព្រះរាជក្រម ប្រកាសឱ្យប្រើថ្ងៃទី៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០០៧។

សូមបញ្ជាក់ថា តាមរយៈកិច្ចប្រជុំអន្តរជាតិ ថ្នាក់រដ្ឋមន្រ្តី ក្រសួងដឹកជញ្ជូន ស្តីពី បញ្ហាសុវត្ថិភាព ចរាចរផ្លូវគោក នៅទីក្រុងម៉ូស្គូ ប្រទេសរុស្ស៊ី កាលពី ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០០៩ អង្គការសហប្រជាជាតិ បានប្រកាសយក ឆ្នាំ២០១១-ឆ្នាំ២០២០ ជាទសវត្សសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោក ដែលមានទិសដៅ កាត់បន្ថយចំនួនអ្នកស្លាប់ លើផ្លូវថ្នល់ ឱ្យបាន ៥០% នាឆ្នាំ២០២០។ ទសវត្សសុវត្ថិភាពចរាចរផ្លូវគោកនេះ បានចាប់ផ្តើមប្រារព្ធ នៅថ្ងៃទី១១ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១១នេះ នៅគ្រប់ប្រទេសទាំងអស់លើ
ពិភពលោក៕

ដកស្រង់ចេញពីគេហទំព័រ ដើមអំពិល